Stopa referencyjna to referencyjna stopa procentowa stosowana jako punkt odniesienia dla określenia stopy procentowej stosowanej w odniesieniu do produktów finansowych, takich jak pożyczki, kredyty hipoteczne i inne formy kredytów. Stanowi ona podstawę do porównań między różnymi produktami finansowymi, umożliwiając uczciwe i przejrzyste ustalanie cen oraz ułatwiając efektywne funkcjonowanie rynków finansowych.

Stopa referencyjna jest często ustalana przez bank centralny lub organ finansowy i opiera się na średniej stopie procentowej, po której banki pożyczają sobie nawzajem środki na rynku międzybankowym. Jak informuje Rekin Finansów w artykule „Stopa Referencyjna – co to jest?” ustalaniem stóp w Polsce zajmuje się RPP przy Narodowym Banku Polskim. Stopa referencyjna może być wykorzystywana przez banki do ustalania oprocentowania kredytów oferowanych klientom, a także może wpływać na koszt zaciągania kredytów przez konsumentów i przedsiębiorstwa.

Stosowanie stóp referencyjnych pomaga wspierać stabilność i spójność systemu finansowego, a także może odgrywać ważną rolę w kształtowaniu polityki pieniężnej i wspieraniu wzrostu gospodarczego.

Na co wpływa stopa referencyjna?

Stopa referencyjna może wpływać na różne aspekty gospodarki, w tym:

–  Koszty zaciągania kredytów: Stopa referencyjna może wpływać na koszt zaciągania kredytów przez konsumentów i przedsiębiorstwa. Gdy stopa referencyjna wzrasta, koszt zaciągania kredytów również wzrasta i odwrotnie. Może to wpływać na decyzje dotyczące wydatków i inwestycji, a także na ogólny poziom popytu w gospodarce.

–  Polityka pieniężna: Banki centralne wykorzystują stopę referencyjną do realizacji polityki pieniężnej i kontroli podaży pieniądza w gospodarce. Poprzez dostosowanie stopy referencyjnej banki centralne mogą wpływać na stopy procentowe, oczekiwania inflacyjne i wzrost gospodarczy.

–  Rynki finansowe: Stopa referencyjna może również wpływać na rynki finansowe, w tym na rynek akcji i rynek walutowy. Zmiany stopy referencyjnej mogą wpływać na rentowność obligacji i innych papierów wartościowych o stałym dochodzie, a także na kurs wymiany waluty.

–  Decyzje dotyczące udzielania i zaciągania kredytów: Stopa referencyjna może wpływać na decyzje dotyczące udzielania i zaciągania kredytów zarówno dla banków, jak i konsumentów. Gdy koszty pożyczek rosną, konsumenci mogą być mniej skłonni do zaciągania pożyczek, a banki mogą być mniej skłonne do udzielania kredytów.

–  Oszczędności i inwestycje: Stopa referencyjna może również wpływać na zwrot z oszczędności i inwestycji. Wyższe stopy procentowe mogą zwiększyć zwrot z oszczędności i innych inwestycji o stałym dochodzie, natomiast niższe stopy procentowe mogą ten zwrot zmniejszyć.

Stopa referencyjna może mieć znaczący wpływ na gospodarkę i jest ważnym narzędziem dla banków centralnych do realizacji polityki pieniężnej oraz wspierania stabilności i wzrostu.

Ile wynosi stopa referencyjna NBP?

Aktualna stopa referencyjna NBP wynosi 6,75%. Pozostaje ona niezmieniona od trzech miesięcy.

Zmiany wysokości stopy referencyjnej NBP a WIBOR

Stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego (NBP) i stopa WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) są ze sobą ściśle powiązane, ale służą różnym celom.

Stopa referencyjna NBP jest benchmarkową stopą procentową ustalaną przez Narodowy Bank Polski i służy jako punkt odniesienia do ustalania oprocentowania produktów finansowych, takich jak pożyczki, kredyty hipoteczne i inne.

Z kolei WIBOR to średnia stopa procentowa na rynku międzybankowym, obliczana i publikowana przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie, która odzwierciedla koszt pieniądza na polskim rynku międzybankowym. Bazuje ona na średniej stopie procentowej, po której banki są skłonne pożyczać sobie nawzajem środki na różne terminy zapadalności, w tym na noc, 1 tydzień, 1 miesiąc, 3 miesiące, 6 miesięcy i 12 miesięcy.

Stopa referencyjna NBP obliczana jest na podstawie danych z najbardziej płynnych transakcji na rynku międzybankowym w systemie WIBOR, a jej podstawą jest średnia stóp procentowych podawanych przez panel banków ankietowanych przez NBP.

W tym sensie stopa referencyjna NBP jest benchmarkiem, na który wpływa WIBOR, i stanowi pełniejsze odwzorowanie kosztów zaciągania kredytów na polskim rynku finansowym. Stopa referencyjna jest powszechnie wykorzystywana przez banki i inne instytucje finansowe do ustalania oprocentowania swoich produktów, a także odgrywa ważną rolę w kształtowaniu polityki pieniężnej i wspieraniu stabilności polskiej gospodarki.

Stopa referencyjna a pozostałe stopy procentowe

Stopa referencyjna NBP jest powiązana z innymi stopami procentowymi w gospodarce w następujący sposób:

–  Wpływ na rynkowe stopy procentowe: Stopa referencyjna NBP służy jako benchmark do ustalania oprocentowania produktów finansowych, w tym pożyczek, kredytów hipotecznych i innych form kredytowania. W związku z tym zmiany stopy referencyjnej NBP mogą wpływać na rynkowe stopy procentowe, wpływając na koszt zaciągania kredytów przez konsumentów i przedsiębiorstwa.

–  Polityka pieniężna: Stopa referencyjna NBP jest jednym z narzędzi wykorzystywanych przez bank centralny do realizacji polityki pieniężnej i kontroli podaży pieniądza w gospodarce. Poprzez dostosowywanie stopy referencyjnej bank centralny może wpływać na inne stopy procentowe i aktywność gospodarczą.

–  Transmisja stóp procentowych: Stopa referencyjna NBP może również służyć jako sygnał dla innych stóp procentowych w gospodarce, takich jak stopy depozytowe i kredytowe, aby poruszały się w tym samym kierunku. Jest to tzw. transmisja stopy procentowej i stanowi ważny mechanizm oddziaływania banku centralnego na aktywność gospodarczą i stabilizację systemu finansowego.

–  Związek z inflacją: Stopa referencyjna NBP jest również związana z inflacją, ponieważ zmiany stopy referencyjnej mogą wpływać na oczekiwania inflacyjne i aktywność gospodarczą. Wyższe stopy procentowe mogą pomóc w ograniczeniu inflacji, natomiast niższe stopy procentowe mogą stymulować wzrost gospodarczy.

Podsumowanie o stopie referencyjnej

Stopa referencyjna NBP jest ważnym punktem odniesienia, który wpływa i jest pod wpływem innych stóp procentowych w gospodarce. Odgrywa ona kluczową rolę w kształtowaniu polityki pieniężnej, promowaniu stabilności i spójności systemu finansowego oraz pomaganiu w prowadzeniu gospodarki w kierunku trwałego wzrostu i dobrobytu.